اخلاق و حدیث
جایگاه اخلاق در اسلام
- اخلاق از مهمترین اهداف بعثت پیامبرمان محمد است:
[ بازدید : 67 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]
ادامه مطلب
پیامبر گرامی(ص) فرمود: مبعوث شدم تا خصلت های کریمانه را کامل گردانم. بی شک چنین است، زیرا امر دنیا و آخرت جز با خلق و خوی کریمانه سامان نیابد و برای خواهان آن گوارا نگردد. گمان مبر که عمل صالح، هر قدر هم فروان، بدون پیراستن اخلاق و رفع کژی های آن سود می بخشد! خوی بد با عمل نیک آن می کند که سرکه با عسل.
(براستی) چه نفعی است در آنچه سر انجامش تباهی است. گمان مبر که دانش فراوان بدون اصلاح و پالایش درون بهره ای می دهد، حاشا و کلاً. پیشوایان ما فرمودند:
دانشمند ستمگر نباشید که باطل(و بدیهای) شما حق(و خوبیهای ) شما را از میان خواهد برد.
و نیز گمان مبر که انسان بد خلق بتواند از معاشرت با پدر، همسر، دوست، استاد و یا شاگرد لذت ببرد. هرگز! بلکه همگی آزرده شده و از وی دور می شوند؛ و چنین شخصی چگونه می تواند کمالات پراکنده در میان مردم را کسب کند. حال آنکه اهل کمال از او گریزانند.
سلیمان (علیه السلام) ، داراى چنان حشمت و جلال و عظمتى بود که او را در این زمینه هم پایه اى نبود ، ولى به اندازه اى متواضعانه و با انصاف رفتار مى کرد که حتّى مورى ناتوان هم مى توانست او را محاکمه کند و حقّ طبیعى خود را از سلیمان دریافت دارد .روزى مورى روى دستش به حرکت آمد ، سلیمان مور را از روى دستش برداشت و بر زمین گذاشت ، سلیمان مانند همه فکر نمى کرد که مور بر او اعتراض کند و وى را مورد بازخواست قرار دهد ، ولى تواضع و عدالت و ضعیف نوازى سلیمان کار را به جایى رسانیده بود که مور لب به سخن گشوده عرضه داشت : این خودپسندى چیست ؟ این بزرگ منشى چیست ؟ مگر نمى دانى من بنده خدایى هستم که تو نیز بنده او هستى ؟ از نظر بندگى خدا چه تفاوتى میان من و توست که تو با من چنین رفتارى کردى ؟سلیمان ، از صراحت گویى مور متاثر شد.
شیطانی به شیطان دیگرگفت:به آن مردمقدس متواضع نگاه کن که درجاده راه میروددراین فکرم به سراغش بروم وروحش رادراختیاربگیرم.رفیقش گفت:به حرفت گوش نمی دهد.اوتنها به چیز های مقدس می اندیشد.اما شیطان به همان روش مشتاق ومتعصب همیشگی اش خودرا به شکل ملک مقرب،جبرئیل درآوردودربرابر مردظاهرشدوگفت آمده ام به توکمک کنم.مردگفت:بایدمرا باشخص دیگری اشتباه گرفته باشی ؛من درزندگی ام کاری نکردم که سزاوارتوجه یک فرشته باشم وبه راه خودادامه داد؛بی آنکه هرگز بداند ازچه چیزی گریخته است......
سهل باشد گر کنند افتادگان افتادگی | مهربانی و تواضع از بزرگان خوش نماست |
لذت فقر چو باده ست که پستی جوید |
که همه عاشق سجده ست و تواضع سرمست |
تا بدانی که تکبر همه از بی مزگیست |
پس سزای متکبر سر بی ذوق بس است |
گریه شمع همه شب نه کی از درد سرست |
چون ز سر رست همه نور شد از گریه برست |
ارزشهای اخلاقی موجب برتری وکمال انسان می شود. و بخاطر همین ارزشها، برتری انسان ها بستگی به اخلاق نیک وصفات پسندیده دارد. وبرای چنین انسانی که دارای اخلاق وکمال باشد ارزش و احترام فراوانی قائل هستند.
پیامبراکرم (ص) دارای چنین اخلاق و اوصاف نیک بود. قرآ ن مجید درخصوص اخلاق نیک آن حضرت می فرماید:
یعنی ای رسول خدا تو دارای اخلاق بزرگ هستی.(21)
درتاریخ نوشته اندکه: یک روزی پیامبراکرم (ص) از مدینه منوره بیرون رفت مشاهده کردکه مردعربی سر چاه آبی نشسته و می خواهد برای شتران خود آب بکشد.
همه ی انسانها شایسته احترام هستند، اما متاسفانه حقیقت این است که برخی از افراد قادر به کسب این احترام نیستند. البته راه های مختلفی وجود دارد که شما می توانید خود را در موقعیت هایی قرار دهید که احترامی را که سزاوار آن هستید به دست آورید. مهمترین عوامل در این زمینه احترام گذاشتن به دیگران، احترام گذاشتن به خودتان، داشتن اعتماد به نفس، نترسیدن از تصمیم گیری، و خوب لباس پوشیدن است. این عوامل به شما کمک می کند تا احترامی را که شایسته شماست کسب کنید.